Nr projektu badawczego 2017/2 - Nieklasyczne modele w badaniu współzależności i podobieństw

Celem badania jest próba zastosowania analizy wielorozdzielczej w połączeniu z innymi narzędziami oraz modelami ekonometrycznymi do skonstruowania efektywnego modelu, pozwalającego na określenie podobieństw i różnic w płaszczyźnie wielowymiarowej pomiędzy regionami. Pośrednim celem badania jest szeroka odpowiedź na pytanie „co Polskę łączy a co dzieli z innymi krajami”.

Badanie różnic i podobieństw pomiędzy państwami daje wyniki zarówno w przestrzeni jak i w czasie. Otrzymane wyniki posłużą w dalszych badaniach do prognoz zarówno klasycznych jak i nieklasycznych- autorskich. Predykcja na szeregach spokrewnionych (w szerokim tego słowa znaczeniu) daje szerokie możliwości do dalszych badań w innych dziedzinach nauki nie tylko ekonomii. Proponowane podejście ma stanowić uzupełnienie luki metodycznej i empirycznej w zakresie prognozowania szeregów czasowych, szczególnie w prognozowaniu szeregów niestacjonarnych. Planowane badanie w tym zakresie włącza się w rozwój teorii ekonometrii.

Dotychczasowe autorskie badania, przeprowadzone w zakresie aplikacji analizy falkowej do badania m.in. wskaźników makroekonomicznych potwierdzają, że analiza falkowa jest skutecznym i właściwym narzędziem do przeprowadzania badań i analiz ekonomicznych.
1) W monografii (Hadaś-Dyduch, 2015, Wavelets in prediction. Theory, Method, Simulation. Scholar’s Press, Saarbrucken, Niemcy) przedstawiono aspekty teoretyczne falek wraz z przykładami pozwalającymi na lepsze zrozumienie istoty falek. Ponadto przedstawiono przykładowy model do predykcji bazujący na sztucznych sieciach neuronowych z wykorzystaniem własności falek.
2) W artykule (Hadaś-Dyduch, 2016, Wavelets as Basis Functions in the Adaptation’s Methods: Author’s Model for Forecasting Short-Term, China Business Review, David Publishing Company, USA) przedstawiono autorską aplikację falek do predykcji krótkookresowej wskaźników makroekonomicznych. Proponowany do predykcji krótkookresowych szeregów czasowych autorski model, oparto na analizie falkowej z falką Daubechies oraz modelach adaptacyjnych, tj. modelu wyrównania wykładniczego i modelu trendu pełzającego. Modele adaptacyjne zostały odpowiednio zmodyfikowane poprzez wprowadzenie funkcji falkowej i połączone w jeden model prognostyczny.
3) W artykule (Hadaś-Dyduch, Balcerzak, Pietrzak, 2016, Wavelet analysis of unemployment rate in Visegrad countries, 16th International Scientific Conference Globalization and Its Socio-Economic Consequences, Conference Proceedings, University of Zilina) podjęta została tematyka zjawiska bezrobocia dla krajów grupy wyszehradzkiej w latach 1998-2016. Na podstawie analizy falkowej określono długookresowe tendencje dla zjawiska bezrobocia w krajach grupy wyszehradzkiej oraz oceniono wahania stopy bezrobocia od ustalonych trendów. Przeprowadzone badanie pokazało, że dla każdego z krajów rynek pracy funkcjonuje w inny sposób i charakteryzuje się inną stabilnością.
4) W artykule (Hadaś-Dyduch, 2016, Globalization in the context of cointegration selected countries, 16th International Scientific Conference Globalization and Its Socio-Economic Consequences, Conference Proceedings, University of Zilina) aplikowano analizę falkową do oszacowania linii trendu dla grup państw skointegrowanych w zakresie badanego zjawiska.

W dotychczasowych badaniach koncentrowano się na drobnych modelach i próbach analizy oraz predykcji z wykorzystaniem falek. Jednakże w proponowanym do realizacji badaniu zostaną wykorzystane nie tylko własności falek, ale również innych narzędzi. Falki będą jednym z kilku narzędzi. Zostaną wkomponowane w modele, tworząc je efektywnymi w badaniu wzajemnych powiązań regionalnych.

Kierownik projektu: dr inż. Monika Hadaś-Dyduch

Badania wstępne:

Hadaś-Dyduch, M. (2015). Wavelets in prediction. Theory, Method, Simulation. Saarbrucken: Scholar’s Press.

Hadaś-Dyduch, M. (2016). Wavelets as Basis Functions in the Adaptation’s Methods: Author’s Model for Forecasting Short-Term. China Business Review, David Publishing Company, USA.

Hadaś-Dyduch, M., Balcerzak, A.P., & Pietrzak, M.B. (2016). Wavelet analysis of unemployment rate in Visegrad countries. In 16th International Scientific Conference Globalization and Its Socio-Economic Consequences, Conference Proceedings, University of Zilina.

Hadaś-Dyduch M., (2017). Falka jako główny instrument wspomagajacy predykcję wynagrodzeń gospodarstw domowych. Studia Ekonomiczne, 316, 103-113.